Weerbaren-column: “Niet lullen maar planten”

Interview tussen Jonas Martens en Ravi Kapoerchan (student Watermanagement, vak ‘Multidisciplinary Challenge’).

Wat komt er uit de koker van jonge wereldburgers die zijn opgegroeid met de acute dreiging van klimaatverandering? Jonas Martens geeft les over stedelijke klimaatadaptatie bij de opleiding Watermanagement op de Hogeschool Rotterdam. Daar ziet hij dat klimaatverandering de volgende generatie flink bezig houdt. Lees hun ideeën voor de toekomst in de ‘Weerbaren’-column van het Rotterdams WeerWoord. 

Ravi Kapoerchan is een geboren en getogen Rotterdammer. Hij is ook projectmanager van Climate Xperience (CX): de start-up-in-wording die zich slim en nuchter inzet om klimaatstress tegen te gaan. We spreken elkaar online en nog voordat ik klaar ben met mijn small talk over drijvende stadsuitbreiding hoor ik Ravi zeggen “Zo, maar Jonas, waarom wilde jij mij eigenlijk spreken?”

Uit onderzoek van Milieudefensie Jong blijkt dat gemiddeld 1 op de 5 jongeren klimaatstress ervaart. Deze stress bestaat uit hoog oplopende emoties, vermoeidheid, frustratie, verdriet en kan uiteindelijk zelfs leiden tot burn-out. 

Je wil iets doen, maar wat?

De radeloosheid en machteloosheid voelen groot als je opgroeit in deze wereld van gebroken afspraken. Of die afspraken nou uit Parijs komen of gewoon onderling als mens: dit mogen we elkaar toch niet aandoen? De gevolgen van klimaatverandering denderen op ons af en net nu er genoeg kennis en mogelijkheden zijn om in te grijpen gebeurt er te weinig, en wat er gebeurt, gebeurt te langzaam. Het is een tandeloos tijdperk. Het is geen wonder dat mensen angst en stress ervaren. En je wil iets doen, maar wat dan? Daar hebben Ravi en zijn groepsleden van de studie Watermanagement niet zo’n last van, stelletje Rotterdammers.

Ik krijg het businessplan van Climate Xperience onder ogen aan het einde van het schooljaar. Het derdejaarsvak ‘Adviesbureau’ heeft de studenten opdracht gegeven om een winstgevende business case te ontwikkelen en te pitchen voor een handjevol fake-investors, waaronder ik. Het idee van Climate Xperience spreekt me meteen aan. 

Echt iets doen

Voor Rotterdam is de rekensom simpel, aldus Ravi. “Een gemiddelde inwoner stoot per jaar zo’n 2.400 Kg CO2 uit, en een boom neemt zo’n 25 Kg CO2 per jaar op: dan plant je toch gewoon 100 bomen per jaar?” Niet lullen, maar bomen planten! De werkgroep van CX heeft voor hun business plan gesproken met vijf psychologen en volgens hen is ‘echt iets doen’ de enige remedie tegen klimaatstress. Daarom verzorgt Climate Xperience een hele dag of weekend ‘echt iets doen’ tegen klimaatverandering. Dit verkopen zij vervolgens aan particulieren met klimaatstress en aan bedrijven als teambuildingsuitje. 

Ravi is nog niet klaar met zijn verhaal: “De groepen worden meegenomen in een tourbus naar een plaats waar bomen geplant moeten worden. Tijdens de reis wordt actief gewerkt aan klimaatstressvermindering onder begeleiding van een therapeut. Maar ook zullen er extreme-survival-for-the-end-of-the-world sessies georganiseerd worden en eten ze uiteraard zoveel mogelijk lunch van het land, zeker nadat we de brakke grond tot voedselbos hebben omgetoverd”. Ravi vertelt me dat ze nog veel meer ideeën hebben om de handen uit de mouwen te steken en zo stress te verminderen, maar we blijven even bij de kern. 

CX heeft namelijk nog een troefkaart te spelen. Climate Xperience koopt (landbouw)kavels op in de meest stikstofverzadigde grond in- en rondom Natura2000 gebied, om vervolgens deze kavels met deelnemers te herstellen tot een veelzijdige en biodiverse natuurgrond, misschien voedselbos, afhankelijk van de wettelijke mogelijkheden. In Nederland is voor dit type kavels een stevige stikstofreductie van 70% wettelijk vastgesteld door het Ministerie van LNV in 2022. En ondanks de veranderingen met een nieuw kabinet anno 2024, is dat nog steeds volgens Europese richtlijn. En CX kan ook buiten Nederland kijken, naar bosbrandgevoelige gebieden in Spanje, of naar België en Duitsland, waar veel gebieden risico lopen op overstroming. Deelnemers mogen mede-eigenaar worden van de gronden van CX en kunnen uiteindelijk meedingen in de winst wanneer de gebieden worden doorverkocht. Uiteraard pas als ze in volle bloei staan.

Een heel mooi plan

Het docententeam van Watermanagement is enthousiast over het plan. Iedereen ziet mogelijkheden om geld bij elkaar te krijgen onder de noemer teambuilding. En de groep kan zonder problemen tours organiseren naar een stuk grond dat al in collectief eigendom is: Niet-Rotterdam. Het plan kan direct worden uitgerold! Maar helaas, hoewel het vak met een mooi cijfer is afgerond, vinden de studenten het daarna wel mooi geweest. Dat ondernemen, dat is niets voor hen.

Geen van de oprichters heeft daadwerkelijk plannen om hiermee verder te gaan, vertelt Ravi, hij gaat zelf liever iets doen met stedelijke uitbreiding op water, “comfortabel dingen berekenen” – een ander enorm interessant onderwerp, maar wel veel technischer, want: hoe dan? Dat ondernemende, emotionele en risicovolle dat hoeft voor hem allemaal niet zo. Hij voelt zich veel meer thuis bij de techniek, net als de meeste anderen van zijn groep. Ik hoop dat de heren er niet té laat achter komen hoe goed hun plan in potentie is, maar: “als iemand dit leest en toch geïnteresseerd is, willen we best eens verder praten”, aldus Ravi. Wie weet.

Jonas Martens (j.r.j.martens@hr.nl) geeft les over stedelijke klimaatadaptatie bij de opleiding Watermanagement op de Hogeschool Rotterdam. Daar ziet hij dat klimaatverandering de toekomstige generatie flink bezig houdt. De oplossingsgerichte ideeën waar zij mee komen, blijven verbazen en verrassen. Elke maand schrijft hij in zijn column ‘Weerbaren’ over sterke concepten en inspirerende verhalen uit zijn klas.