Kennisdag ‘Zweten is Weten’ Heat Action Day Rotterdam 2025

Op 2 juni kwamen zo’n 150 mensen samen tijdens de eerste Heat Action Day in Rotterdam. Tijdens de Kennisdag ‘Zweten is Weten’ leerden we alles over hitte in de stad. Van serieuze verhalen over de risico’s tot creatieve optredens, workshops en een gezellige afsluiting.

De zomer wordt steeds warmer. Dat merken we allemaal. Maar hoe ga je daar goed mee om? En hoe zorg je dat de stad beter voorbereid is? Op Heat Action Day Rotterdam doken we samen in dit thema. We luisterden naar sprekers, deden mee aan sessies en keken hoe we in Rotterdam nog beter samen kunnen voorbereiden op hitte.

Een warm welkom in het Timmerhuis

We begonnen de dag in het Timmerhuis. Daar spraken Carolina Pereira Marghidan (Red Cross Climate Centre) en wethouder Pascal Lansink-Bastemeijer. Zij vertelden waarom aandacht voor hitte zo belangrijk is. Carolina noemde Rotterdam zelfs dé ‘hotspot’ van Heat Action Day in Nederland dit jaar: “Vanuit het internationale Rode Kruis geven we suggesties wat je kunt doen op deze dag: een kennissessie, een workshop, iets creatiefs of een social mediacampagne. En volgens mij dacht Rotterdam: Waarom kiezen, we doen het gewoon allemaal! Rotterdam heeft echt een momentum gecreëerd in Nederland. Je ziet opeens overal partijen die willen meedoen.”

Het 4-jarig samenwerkingsconvenant van het HitteLab Rotterdam

Hans de Voogd (algemeen directeur Resillient Delta initiative), Yvonne van Duijnhoven (directeur Publieke Gezondheid en Welzijn GGD Rotterdam-Rijnmond), Archélia Fonk-van Staalduinen (algemeen directeur Hogeschool Rotterdam) en Joop Polfliet (directeur Openbare Werken gemeente Rotterdam) ondertekenden het 4-jarig samenwerkingsconvenant van het HitteLab Rotterdam. In het HitteLab Rotterdam werken ze als een groep waarin ze steeds van elkaar leren over hitte in de stad. Zo brengen ze beleid, onderzoek, opleidingen en de praktijk bij elkaar. Op die manier willen ze kennis over hittestress – hoe hitte invloed heeft op mensen, gebouwen en buurten – sneller en beter delen. De Kennisdag ‘Zweten is Weten’ was daar een mooi voorbeeld van.

Hitte als stille sluipmoordenaar

Denker der Nederlanden David Van Reybrouck liet ons stilstaan bij de ingrijpende impact van toenemende hitte op de samenleving. Sinds het jaar 2000 zijn ruim 11.000 doden gevallen door hitte (werd die dag bekend gemaakt in de media) en hij vindt het verbijsterend dat we daar nooit over praten. Hittedoden zijn stille doden, zei hij. “Hitte is een onzichtbare sluipmoordenaar die niet alleen ouderlingen treft, maar ook gezonde mensen. Bij loopwedstrijden werden vorige maand meerdere deelnemers onwel door de hitte. In Friesland viel zelfs een dode te betreuren. Als doorgaans fitte en sportieve mensen in de maand mei al in de problemen komen, moeten al onze alarmbellen afgaan.” De zaal was er stil van.

Een vleugje humor

Gelukkig zorgde het theaterstuk Heet hè! van Theaterwerkplaats voor Ouwe Rotten daarna weer voor een lach. Vijf acteurs speelden aan de keukentafel hoe zij omgaan met de hittetips van de GGD. “Ik ga toch niet telkens met mijn hoofd in de pot kijken wat voor kleur mijn urine heeft!”. Ook deelden ze handige multiculturele tips: “Als het warm is, houden wij siësta; dan gaan we lekker op de koele vloer liggen.”

Praktische sessies en nieuwe ideeën

Na de koffiepauze doken we in twee rondes vol interessante sessies. In totaal waren er acht workshops waar je uit kon kiezen, allemaal over hitte in de stad: Van geen wijken (over de wijkaanpak hitte); Bomen over bomen (welke boom koelt het best?); Let op de kleintjes (over zwangere buiken, kinderen en muggen); Hitteprotocollen, papier en praktijk; Hoor de wind waait door de hoogbouw (over wind als koeling), Koele ins (gebouwen), Koele outs (buitenruimte) en Crisis in de tent (wat als er een extreme hittegolf is?). Elke sessie werd geleid door drie experts die hun kennis en ervaringen deelden. Samen met de deelnemers keken ze wat we al weten, wat het effect op de stad is, en hoe we beter kunnen samenwerken. De sessies waren leerzaam, levendig en zorgden voor veel nieuwe ideeën.

Een kijkje op het dak van Rotterdam

Na de lunch – waar staatssecretaris Vincent Karremans en wethouder Ronald Buijt even langskwamen – liepen we naar het Maritiem Museum. Dit museum was tijdens Heat Action Day het middelpunt van het festival Rotterdamse Dakendagen. Daar lanceerden René Vrugt (directeur Bodem, Ruimte en Klimaatadaptatie bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), Jan van Beuningen (directeur Bouwen en Energie bij het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en Florien van der Windt (directeur Publieke Gezondheid bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), hun gezamenlijke Hitte aanpak 2025: samen voorbereid op de gevolgen van hitte en kreeg de zaal de gelegenheid vragen te stellen. Eén van die vragen was of het Rijk Heat Action Day voortaan financieel wil ondersteunen zodat meer gemeenten deze dag kunnen organiseren.

Een inspirerend verhaal over de daken van de stad

Léon van Geest (directeur van de Rotterdamse Dakendagen), gaf een indrukwekkende presentatie over 10 jaar dakenfestival. Elk jaar laat het festival op een creatieve manier zien hoe daken kunnen helpen bij een klimaatadaptieve en duurzamere stad. Daarna vertelde Johan Verlinde (programmamanager van Rotterdams WeerWoord), over de toenemende aandacht voor hitte in de stad. Ook wees hij op de speciale activiteiten en kunstwerken rondom hitte op het plein en dak van het Maritiem Museum. Tot slot gingen we zelf het dak op. Daar genoten we van de tentoonstelling en het mooie uitzicht over de stad. Er werd volop gelachen bij de Titanic-fotospot. En wie durfde, nam de lange glijbaan – de ‘Roetsj’ – weer naar beneden.

Een zonnige afsluiting

Aan het eind van de dag was het tijd voor ontspanning. In de WeerBar van Rotterdams WeerWoord deden we een gokje op ‘bar weer’. Ook brachten we een bezoek aan de Hot Topic Bar en de GGD-post op het terras. Daarna sloten we de zonnige dag gezellig af met een hapje en drankje én natuurlijk de Hitteproof pubquiz. Het was spannend, maar het team ‘Natte Handdoek’ ging er met de winst vandoor.

En toen zat de eerste Rotterdamse Kennisdag hitte er alweer op. We zijn heel blij met de grote opkomst, de betrokkenheid, de interessante presentaties en alle goede gesprekken. Dank aan iedereen die heeft meegeholpen. Deze dag heeft laten zien hoe belangrijk het is om samen stil te staan bij hitte in de stad én om samen in actie te komen.

Bekijk alle foto’s