Icon Left Overzicht
  • Droogte
  • Grondwater

Diervriendelijke wintertuin

Het wordt steeds kouder en donkerder, in de herfst- en winterperiode trekken veel dieren zich terug. Ze zoeken een warm en beschut plekje uit voor de winterslaap of winterrust. Maar ook in deze periode kun je van je tuin een diervriendelijke plek maken! Met een diervriendelijke wintertuin creëer je ook nog eens een gezonde groene omgeving om te wonen en rusten, voor de kleine dieren én voor jezelf.

Door de veranderende weersomstandigheden hebben veel dier- en plantsoorten het moeilijk. Dit kan ervoor zorgen dat de biodiversiteit afneemt. Biodiversiteit staat voor verscheidenheid aan leven, in allerlei vormen, op aarde. Ieder soort draagt bij aan het verrijken en gezond houden van de natuur, die ons voorziet van schone lucht, water en voedsel. Door een paar simpele aanpassingen in je eigen tuin, kun je bijdragen aan het herstel ervan. Hoe je de dieren in jouw tuin een handje kunt helpen tijdens de koude maanden? Dat lees je hieronder!

Kies voor natuurlijke schutting

Wil je iets doen voor de dieren? Dan kun je beter kiezen voor een natuurlijke tuinafscheiding dan voor een houten schutting. Struiken en hagen zijn niet alleen een aanwinst voor je tuin, ze zijn ook nog eens een thuis voor vele diersoorten. Ze vinden er hun voedsel en kunnen er schuilen. Van eetbare bessenstruiken kun je zelf ook nog eten. Een groene tuin is goed voor meer natuur in de stad, voor onder andere vogels en vlinders.

Maak een doorgang in je schutting

Zorg ervoor dat je schutting een doorgang heeft. Het leefgebied van egels, bijvoorbeeld, is meestal veel groter dan één tuin. Staat er een schutting tussen jouw tuin en die van de buren? Maak dan wat openingen aan de onderkant, zodat de egels van de ene tuin naar de ander kunnen lopen. Leg je samen met de buren een nieuwe schutting aan, dan kunnen jullie de kosten en het onderhoud ervan delen. Het beste is een volledig natuurlijke erfafscheiding. Kies je tóch voor een houten schutting, kijk dan of er mogelijkheden zijn voor dieren om hier onderdoor of langs te lopen. Daarnaast is het goed om op het FSC-keurmerk te letten. Het FSC-keurmerk, wat afgekort staat voor de Forest Stewardship Council (Raad voor Goed Bosbeheer), geeft aan dat het product gemaakt is van hout uit bossen die duurzaam beheerd worden. Door hout met het FSC logo te gebruiken draag je dus bij aan de bescherming van bossen wereldwijd en daarbij ook aan een leefbare omgeving voor mens en dier.

Laat tuinafval lekker liggen

Je mag best eens wat minder opruimen. Gevallen herfstblaadjes kun je prima laten liggen. Graag zelfs! Verwilderde hoekjes zijn een waar paradijs voor vele diertjes. Stapels takken, restjes hakhout en oude dakpannen in een rustige hoek van je tuin zijn ideale winterplaatsen voor salamanders, padden, kikkers en egels. Ook gevallen fruit kun je gerust laten liggen. Vele diertjes zijn hier hartstikke blij mee.

Egeltjes, fotograaf Irene Hoekstra

Minder snoeien

Laat uitgebloeide planten en bloemen tot het voorjaar staan, het volledig kortwieken van je tuin is niet goed voor dieren zoals vogels en insecten. In de winter zoeken kleine diertjes namelijk naar schuilplaatsen en voedsel. De uitgebloeide stengels en bloemzaden bieden dan een beschutte plek en een lekkere winter snack. Snoei je wel, dan kun je de plantenresten of takken gewoon tussen de planten laten liggen, voor een natuurlijke toplaag. Je kunt ze ook verzamelen op een hoopje, waar het uit zichzelf kan verteren en een warm plekje creëert voor de insecten. Insecten zijn namelijk onmisbaar voor een levendige natuur en een gezonde groene omgeving. In het algemeen geldt voor de biodiversiteit: het voorjaar is de beste periode om te snoeien.

Maak een composthoop

Een groot deel van je afval kun je omtoveren tot krachtvoer voor je (moes)tuin. Dit groenafval mag op de composthoop: snoeiafval in kleine stukjes, grasmaaisel, herfstbladeren, eierschalen, koffiefilters en theezakjes (zonder nietjes), rauwe groenten en fruit en houtsnippers. Voor egels en vogels is je composthoop een heerlijk buffet waar insecten en bodemdiertjes vaak te vinden zijn en voor de egels de perfecte plaats voor een lange winterslaap. Let wel op waar je de composthoop plaatst. Het liefst beschut tegen teveel zon en regen en niet dichtbij stromend water. Wees ook extra voorzichtig bij het aanharken van de composthoop, jonge egeltjes kunnen hierin verborgen liggen.

Hang nestkastjes op

Dit is het moment om nestkastjes op te hangen. Vogeltjes hebben vaak even de tijd nodig om aan nieuwe nestkastjes te wennen alvorens ze er daadwerkelijk in willen broeden. Vogelsoorten als de grote bonte specht, koolmezen en pimpelmezen gebruiken de kastjes als slaapplek. Lees hier hoe je jouw tuin vogelvriendelijk maakt.

Koolmeesje en vogelhuisje, fotograaf Peter Schmidt

Plaats een egelhuisje

Wil je egels naar je tuin lokken? Zorg er dan voor een veilige slaapplaats voor de egels in de tuin. In de periode dat er weinig voedsel te vinden is, houden de egels een winterslaap. Maar dat wil niet zeggen dat je tijdens de herfst en winter niets voor deze stekelige beestjes kan doen. Tot het voorjaar kruipen ze diep weg in een berg takken, bladeren, compost of een stapel hout, maar soms blijkt die plek te koud te zijn. Ze worden dan wakker en gaan op zoek naar een betere slaapplek. Laat dus zoveel mogelijk bladeren en takken liggen. Je kunt ook een egelhuis in de tuin neerzetten. Plaats het egelhuis in een rustig hoekje uit de wind en zorg dat er geen water naar binnen kan lopen. Plaats de ingang het liefst in de buurt van de schutting, struiken of hagen en bedek je egelhuisje met takken en bladeren.

Help de insecten

Als je insecten een eigen plek wilt geven, kun je een insectenhotel plaatsen. Denk bijvoorbeeld aan een lieveheersbeestjestoren of een vlinder- of bijenhuis. Je kunt ook insectenhotel van oude tegels bouwen. Wist je dat 80% van de planten waar wij van eten afhankelijk is van bestuiving door bijen?

Verantwoord bijvoeren

Zet altijd een lage schaal met water voor alle dieren in de tuin neer, vervang het water regelmatig. Om de vogeltjes de winter door te helpen kun je voedersilo’s ophangen of voedseltafels maken. Je kunt ook zelf een paar gezonde vetbollen ophangen, vogels kunnen in de herfst en in de winter wel een vette snack gebruiken. Je kunt egels helpen door bij te voeren met kattenvoer (droog of nat) met een zo hoog mogelijk vleesgehalte en zo min mogelijk zout en lactose. Zet de schaal op een droge plek, zodat de voer niet vochtig wordt en ook langer goed blijft.

Sluit geen dieren op

Een tuinhuis is een uitstekend winters onderkomen voor vele diertjes. Sluit je deze af in de winterperiode, let er dan op dat je geen diertjes binnen opsluit. Zag je in de zomerperiode regelmatig vogels naar binnen en buiten vliegen, dan is de kans groot dat ze hier een nestje hebben gemaakt. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen de deur op een kier te laten staan of een klein venster te verwijderen.

Maak je eigen vlinderparadijs

Ook je eigen tuin kun je omtoveren tot een waar vlinderparadijs en dus de biodiversiteit een steuntje in de rug geven. Hoe meer biodiversiteit in je tuin of balkon, hoe beter dit is voor het klimaat! Lees onze tips hier.

Heb je ook goede tips?

Laat het ons weten!

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief WeerWoorden & Daden