Biodiversiteit

In Rotterdam zetten we ons in voor een grotere biodiversiteit in de stad. Dat betekent meer variatie in planten en dieren en meer groen in de stad, wat bijdraagt aan een fijne leefomgeving voor ons allemaal. En jij kunt daarbij helpen!

Rotterdam zet zich actief in voor meer groen in de stad en een rijkere biodiversiteit. Dit doen we bijvoorbeeld door het aanleggen van groene daken, geveltuinen en parken. Ook worden er bloemenweides en stadslandbouw-projecten opgezet om de stad groener en gezonder te maken.

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit in Rotterdam

Biodiversiteit betekent dat er verschillende soorten planten en dieren leven in een gebied. Dit is belangrijk omdat deze soorten elkaar nodig hebben om te overleven. Zo zorgen bijen voor de bestuiving van bloemen en planten, terwijl andere dieren weer afhankelijk zijn van deze planten. Als er te weinig biodiversiteit is, kan dit leiden tot problemen in de natuurlijke balans. In de laatste tientallen jaren is het aantal verschillende planten en dieren overal ter wereld helaas veel minder geworden. Ook in Rotterdam. Actie is nodig. Daarom heeft de gemeente Rotterdam de Uitvoeringsagenda Biodiversiteit en het Beleidskader Biodiversiteit geschreven. Hierin staan de acties die de komende jaren worden uitgevoerd om de biodiversiteit te verbeteren.

De Uitvoeringsagenda Biodiversiteit

Waarom is het belangrijk?

Rijke biodiversiteit

Een grote verscheidenheid aan planten en dieren is niet alleen leuk, maar ook heel nuttig. Al deze verschillende soorten werken samen om een levendige, gebalanceerde en productieve natuur te creëren. Een rijke biodiversiteit heeft dus positieve invloed op hoe we ons voelen en leven. Het helpt onze gezondheid en de economie te verbeteren. Biodiversiteit zorgt bijvoorbeeld voor schone lucht, schoon water, vruchtbare grond, een stabiel klimaat en het vermindert de impact van natuurrampen. Bovendien is biodiversiteit belangrijk voor dagelijkse behoeften zoals voedsel, brandstof, grondstoffen voor huizen en kleding en medicijnen. Het zorgt er dus echt voor dat ons leven beter wordt. Daarom is het zo belangrijk om meer planten en dieren te hebben in onze omgeving.

Inheemse planten

Wat zijn dat eigenlijk?

Inheemse planten zijn planten die van nature voorkomen in een bepaald gebied, zoals Rotterdam. Inheemse planten zijn belangrijk omdat ze goed passen bij de omgeving en de dieren die er leven. Zo kunnen bijen bijvoorbeeld beter bij de nectar van inheemse bloemen dan bij bloemen die van ver komen. Inheemse planten hebben ook minder onderhoud nodig en zijn beter bestand tegen ziektes. Ook jij kunt je steentje bijdragen aan de biodiversiteit in Rotterdam. Kies voor inheemse planten in je tuin of op je balkon. Zo geef je de dieren in de buurt een goede leefomgeving en voedsel. De gemeente helpt je met de plantenlijst Inheemse Planten om de juiste soorten te kiezen.

Plantenlijst

De Natuurindicatiekaart (NIK)

Hoe groen is de stad eigenlijk?

Rotterdam heeft onderzocht hoe groen de stad eigenlijk is. We hebben hiervoor 10 jaar lang informatie over de natuur verzameld en een speciale kaart gemaakt, de Natuurindicatiekaart (NIK), waarop je kunt zien hoeveel natuur er in elke wijk is. Er zijn grote verschillen tussen de wijken, sommige hebben veel meer planten en dieren dan andere. Om de biodiversiteit in de hele stad goed te kunnen meten, hebben we een natuurmeetnet opgezet. Op verschillende plekken in de stad doen we onderzoek naar de natuur volgens een vast plan. Zo kunnen we de biodiversiteit goed in de gaten houden. Met dit meetnet kunnen we ook onderzoeken welke maatregelen echt werken om de natuur te beschermen en te vergroten. Wil je weten hoe groen Rotterdam eigenlijk is? Klik op de knop hieronder om het bestand te openen of te downloaden.

Natuurindicatiekaart

Wat is de natuurindicatiekaart?

De natuurindicatiekaart is eigenlijk een speciale kaart die laat zien hoeveel natuur er te vinden is in de verschillende wijken van Rotterdam. Voor het maken van deze kaart hebben we maar liefst 334.000 waarnemingen van planten en dieren tussen 2010 en 2020 onderzocht. Op de kaart kun je zien hoeveel biodiversiteit er per vierkante kilometer is, van veel tot weinig of zelfs geen. Dus als je nieuwsgierig bent naar hoe groen en divers jouw wijk is, kun je een kijkje nemen op de kaart.

Waarom is het maken van zo’n natuurindicatiekaart belangrijk?

Dat is belangrijk omdat we zo'n kaart erg goed kunnen gebruiken om ervoor te zorgen dat er meer verschillende soorten planten en dieren zijn in de stad. De gemeente kan de kaart gebruiken om betere beslissingen te nemen over hoe ze de stad inrichten en ontwikkelen.

Wat is het natuurmeetnet?

Voor het natuurmeetnet doen we elk jaar op meer dan 200 plekken in Rotterdam een telling van planten en dieren. We willen graag weten welke soorten er zijn en hoeveel. Dit doen we in allerlei verschillende leefomgevingen, van de groene dorpen aan de rand van Rotterdam tot de stenige binnenstad. We tellen altijd op dezelfde manier, zodat we betrouwbare gegevens krijgen. Met deze gegevens kunnen we zien of de biodiversiteit in de loop der jaren achteruitgaat of juist vooruitgaat. Ook kunnen we met deze gegevens uitspraken doen over de natuur in Rotterdam. Het is eigenlijk een soort natuurdetective werk!

Waarom is het natuurmeetnet belangrijk?

Het natuurmeetnet is hartstikke handig, want daarmee krijgen we betrouwbare gegevens over de biodiversiteit in verschillende delen van de stad. En we doen dat op dezelfde manier, elk jaar weer. Zo kunnen we goed zien wat het effect is van de dingen die de gemeente doet om de stad mooi te houden. Dus als ze bijvoorbeeld nieuwe parken aanleggen of groene plekken creëren, kunnen we meten of dat echt helpt om meer planten en dieren te krijgen. Op die manier weten we wat werkt en kunnen we ervoor zorgen dat Rotterdam een fijne plek blijft voor alle beestjes en plantjes. Dat is dus goed voor de mens!

Waar kan ik de gegevens vinden?

We zijn druk bezig met het bouwen van een online plek waar je alle informatie over de natuur in Rotterdam kunt vinden. Hier kun je straks alle gegevens vinden die we verzamelen met het natuurmeetnet. In het begin zullen deze gegevens alleen beschikbaar zijn voor de gemeentelijke diensten die betrokken zijn bij het uitvoeren van projecten en het beheren van het groen in de stad. Maar uiteindelijk is het plan om deze gegevens voor iedereen toegankelijk te maken.

Waarom staat het havengebied niet op de kaart?

Het Havenbedrijf houdt al jarenlang goed in de gaten hoe het met de natuur in het havengebied gaat. Maar voor het stedelijk gebied was er nog niet zoveel aandacht. Daarom hebben we ons daar nu op gericht.Heb je vragen over het programma biodiversiteit of de Uitvoeringsagenda Biodiversiteit? Dan kun je contact opnemen met Ingeborg Berger, de programmamanager biodiversiteit. Je kunt haar een e-mail sturen naar igaberger@rotterdam.nl. Ze staat klaar om je vragen te beantwoorden en je verder te helpen.

Toolbox Natuurinclusief Rotterdam

Voor o.a. landschapsontwerpers, stedenbouwkundigen, ecologen, ontwikkelaars

Het publieksboek Toolbox Natuurinclusief Rotterdam is een toelichting op de werkwijze en het gebruik van de Toolbox Natuurinclusief Rotterdam. De toolbox is gemaakt voor landschapsontwerpers, stedenbouwkundigen, ecologen, beheerders, ontwikkelaars en andere gebruikers van de stad.

In het publieksboek maken we concreet met welke acties we kunnen bijdragen aan het verbeteren van de biodiversiteit. De ecologie wordt daarmee een integraal onderdeel van het ontwikkelen, ontwerpen en beheren van de stad. Het komende jaar wordt de toolbox (aan)gevuld en steeds meer operationeel.

Het publieksboek is tot stand gekomen in samenwerking met H+N+S Landscape Architects en Buiting advies BV. Onze dank gaat uit naar alle interne en externe partners die hebben meegewerkt om de toolbox mogelijk te maken. Klik op de knop hieronder om het bestand te openen of te downloaden.

Toolbox

Goede buur van de stadsnatuur

Ben jij een goede buur van de stadsnatuur?

Wist je dat zelfs kleine acties een groot verschil kunnen maken voor onze stadsnatuur? Daarom delen diverse Rotterdammers hun slimme tips met ons. Leer hoe je stap voor stap de biodiversiteit en gezondheid in je buurt kunt verbeteren! Ben jij er klaar voor om een goede buur van de stadsnatuur te worden? Bekijk de tips van deze Rotterdammers.

Tips

Tegels eruit

Groen erin

Een tuin met veel tegels en kunstgras is niet zo goed voor de biodiversiteit. Een stenige tuin zorgt ook nog eens voor meer hitte in de zomer, en bij regen kan er te veel water blijven liggen. Daarom is het slim om zoveel mogelijk tegels en klinkers weg te halen en planten, struiken en bomen te plaatsen. Naast planten kun je ook wat plekken met zand of grond laten voor de insecten. Kies vooral voor gifvrije planten en vermijd chemische bestrijdingsmiddelen.

Insectenhotel

Veilige plek voor de insecten

Wist je dat insecten superbelangrijk zijn voor de natuur? Ze helpen bloemen te bestuiven, ruimen dood materiaal op en dienen als voedsel voor andere dieren. Maar helaas hebben veel insecten het tegenwoordig zwaar. Gelukkig kunnen we ze een beetje helpen door bijvoorbeeld een insectenhotel te maken of op te hangen. Zo geven we ze een fijn plekje om te wonen en te rusten!

Insectenhotel

Doe-het-zelf insectenhotel

Van oude tegels of klinkers!

Heb je tegels vervangen door mooie bloemen, bomen of struiken? Die tegels kun je een tweede leven geven door bijvoorbeeld een insectenhotel te maken. Lees hoe je dat kunt doen via de knop hieronder.

DIY insectenhotel

De makkelijke stadstuin

Voor de drukke Rotterdammers

Hoe meer je jouw tuin met rust laat, hoe beter dat eigenlijk is voor de natuur. Dat komt dus goed uit als je een drukke agenda hebt of gewoon geen zin hebt om veel bezig te zijn in de tuin. Lees hier onze tips over hoe je een makkelijke stadstuin kunt inrichten.

Makkelijke tuin

Gezonde bodem

Voor een gezonde tuin

Om je planten goed te laten groeien, is een gezonde bodem belangrijk. Een gezonde bodem kan meer water vasthouden en droogt minder snel uit. Je kunt de bodem verbeteren door je groente- en fruitafval te composteren in je tuin of op je balkon. Compost, gemaakt door compostwormen, zit vol belangrijke mineralen en bacteriën en is een goede voedingsstof voor je planten. Om compost te maken kun je een wormenhotel in je tuin plaatsen. Heb je weinig ruimte, je kunt ook zelf een wormenemmer maken. Laat ook wat bladeren en dode takken in je tuin liggen, want een beetje rommel is goed voor de dieren! Deze materialen vormen een laagje op de bodem waar dieren voedsel kunnen vinden of zich kunnen verstoppen, zoals egels die erin kunnen overwinteren. Ook zorgen de bladeren ervoor dat je tuin beter water vasthoudt.

DIY wormenemmer

Natuurlijke tuinafscheiding

Vervang je schutting door een heg

In plaats van houten schuttingen kun je ook hagen en struiken planten om je tuin af te bakenen. Ze helpen de tuin of buurt koel te houden en verminderen wateroverlast in de buurt. Groene tuinafscheidingen zijn ook goed voor de dieren: hagen en struiken bieden huis en voedsel aan veel vogels en insecten. Je kunt ook kiezen voor bessenstruiken die je zelf kunt eten. Zorg ervoor dat je schutting een doorgang heeft voor dieren om hier onderdoor of langs te lopen. Het leefgebied van bijvoorbeeld egels is meestal groter dan één tuin. Staat er een schutting tussen jouw tuin en die van de buren? Maak dan wat openingen aan de onderkant, zodat de egels van de ene tuin naar de andere kunnen lopen. Bespreek dit met je buren voordat je begint. Als je samen met je buren een heg aanlegt, kun je de kosten en het onderhoud delen. Als je toch voor een houten schutting kiest, let dan op het FSC-keurmerk. Door hout met het FSC-logo te gebruiken, draag je bij aan de bescherming van bossen wereldwijd en aan een leefbare omgeving voor mens en dier.

Houd het donker

Minder lichtvervuiling

Lichtvervuiling verstoort het leven van veel dieren die ‘s nachts actief zijn, zoals vogels, vleermuizen en nachtvlinders, maar ook voor de dieren die ‘s nachts slapen. Probeer daarom het licht uit te doen op je balkon of in je tuin, gebruik lampen met een bewegingssensor of plaats diervriendelijke verlichting met een amberkleurige tint.

Vogelparadijs

Wakker worden met vogelzang

Vogels zijn belangrijk voor de natuur. Ze houden het aantal insecten onder controle, helpen planten te bestuiven en verspreiden zaden. Wist je dat ongeveer 5% van alle planten die we wereldwijd gebruiken voor eten of medicijnen door vogels worden bestoven? Het zien en horen van vogels in je tuin kan je blij maken en je helpen ontspannen. Wil je dat ook? Maak je tuin of balkon dan vogelvriendelijk!

Vogelvriendelijke tuin

Plant een (fruit)boom

Waarom een (fruit)boom planten?

Bomen zorgen voor schone lucht, zuurstof, biodiversiteit, voedsel en onderdak voor dieren en insecten. Daarnaast bieden ze schaduw onder hun bladerdak en zorgen ze voor verkoeling door water te verdampen. Met een eigen fruitboom in je tuin kun je genieten van heerlijk vers fruit, zonder dat je daarvoor naar de supermarkt hoeft. Je kunt zelfs een mini-boom in een pot planten voor op je balkon of (dak)terras. Lees via de knop hieronder over alle voordelen van bomen en hoe je een boom kunt planten.

Plant een (fruit)boom

Een natuurlijk aangelegde vijver met diverse planten eromheen. Er is een pad van grind naast de vijver en een houten bankje staat in de buurt. Op de achtergrond zie je meer groen en een houten gebouw.

Ruimte voor water

Maak een drink- en badplaats voor dieren

Je kunt een (regenwater)vijver, wadi, vogel- of paddenpoel maken. Dit is niet alleen goed voor tuinvogels, maar ook insecten en kleine zoogdieren komen graag drinken. Als je de vijver of wadi op het laagste punt van je tuin aanlegt, helpt dit ook tegen wateroverlast. Het is niet moeilijk om aan te leggen; je kunt een plantenbak, afwasteil of cementkuip gebruiken. Vul deze met planten die tegen vorst kunnen en die van nature in de omgeving voorkomen. Graaf de bak in de tuin of zet hem op het balkon. Leg er stenen omheen en erin, zodat het lijkt op 'rotsen' waar vogels kunnen badderen. Vul de vijver met water, bij voorkeur regenwater uit een regenton. Je kunt ook een kom met water tussen je planten plaatsen, maar vergeet niet om het water regelmatig te verversen.

Je kunt subsidie krijgen!

Subsidie Klimaatadaptatie

Heb je zelf grote plannen of ga je samen met je buren vergroenen? Met de Subsidie Klimaatadaptatie van de gemeente Rotterdam kun je € 250,- krijgen per toegevoegde 500 liter waterberging. Voor het vergroenen kun je €10,- krijgen voor elke vierkante meter groen die je toevoegt, als je minstens 20 m² groen aanlegt op eigen terrein. Voor het planten van inheemse planten uit de plantenlijst, kun je extra subsidie krijgen van de gemeente, (€ 1 per plant of kruid, € 2 per heester of struik en € 10 per boom). Vraag de subsidie samen met je buren aan, dan wordt het nog makkelijker om die 20 m² te halen. Ben je een huurder? Vraag dan eerst toestemming aan de verhuurder voordat je aan de slag gaat. Vergeet niet om minstens 8 weken vóórdat je begint de subsidie aan te vragen.

Subsidie Klimaatadaptatie

Geen tuin, geveltuin of balkon?

Openbaar vergroenen

Als je geen tuin, geveltuin of balkon hebt, zijn er nog steeds manieren om bij te dragen aan de biodiversiteit in je buurt. Je kunt bijvoorbeeld bloembakken voor je deur zetten of bij je wijkregisseur informeren of je bloemen rondom een boom kunt planten. Door de boomspiegel (het stuk grond rondom de stam van een boom) te beplanten, ziet de straat er mooier uit en wordt de bodem beter. Je kunt ook de hoogte in gaan door verticaal te tuinieren, of je buurt opfleuren met een plantschaal. Samen met andere bewoners uit je straat kun je een plantschaal aanvragen via de website van de gemeente Rotterdam. Kijk ook eens of er een Tuin van de Wijk in jouw buurt is, waar je samen met je buren kunt tuinieren. Hier vind je meer tips over hoe je je omgeving groener kunt maken.

Zelfbeheer groen